Niebiesko-żółty horyzont
Te barwy nieodłącznie kojarzą nam się z państwowymi kolorami Ukrainy, bliska obecność naszych sąsiadów zza wschodniej granicy naturalnie oswoiła nas nie tylko z formatem ukraińskiej flagi, ale i słyszalnym w wielu miejscach charakterystycznym językiem. Dzień 24 sierpnia jest ukraińskim Świętem Niepodległości ustanowionym w rocznicę uchwalenia Deklaracji Niepodległości Ukrainy w 1991 roku. Dlatego teraz tym bardziej warto sięgnąć po bardzo ciekawą książkę przybliżającą historię i kulturę tego barwnego kraju.
„Ukraina” Oleny Michajłowej-Rodiny i Ludmiły Nikorycz w opracowaniu graficznym obu autorek (wyd. Muchomor, 2022) jest książką, która powstała już po rosyjskiej inwazji nie tylko po to, by podzielić się wiedzą, ale także jako wyraz marzenia i nadziei, że obraz prawdziwej Ukrainy – wolnej i szczęśliwej – niebawem powróci.
Narrację rozpoczyna ilustrowana mapa Ukrainy z zaznaczonymi najważniejszymi miastami i rzekami. Autorki skupiają się na podobieństwach oraz różnicach języków polskiego i ukraińskiego, a także opisują przywrócone w 1991 roku godło przedstawiające złoty trójząb na niebieskim tle. Na dalszych stronach można przeczytać ciekawostki o Kijowie, Charkowie, Odessie, Mariupolu i Lwowie, przyjrzeć się znanym mieszkańcom tych miejsc oraz zabytkom charakterystycznym dla danego miasta. Nie zabrakło opowieści o Karpatach i huculskiej kulturze ludowej, Kozakach zaporoskich czy szczególnie cenionych terenach przyrodniczych jak Pustynia Oleszkowska. Olena Michajłowa-Rodina i Ludmiła Nikorycz wiele uwagi poświęcają także barwnemu opisowi sztuki i tradycji: przywołują postać Mariji Prymaczenko, malarki znanej z bardzo dekoracyjnych obrazów zwierząt i kwiatów, opisują korowód kolędniczy czy ukraińskie wyszywanki. Teraźniejszość reprezentuje Muzeum Współczesnej Sztuki Ukraińskiej w Łucku oraz samolot Mrji (An-255). Książkę zamyka ilustrowana galeria najważniejszych postaci z historii kraju, wśród nich znalazł się książę kijowski Jarosław Mądry, pisarz Taras Szewczenko i obdarzony tym samym nazwiskiem Andrij – zdobywca tytułu Złotej Piłki w 2004 roku, poetka i emancypantka Łesia Ukrainka (Łarysa Kosacz-Kwitka) oraz… Kot Stepan, gwiazda Instagrama.
Lektura książki jest symboliczną podróżą po tętniącym życiem kraju, którego rzeczywistość obecnie daleko odbiega od tej narysowanej w „Ukrainie”. To jednak głos wiary i ukłon dla bogatej kultury, który latem – kiedy dojrzałe kłosy zboża stykają się w poziomej linii horyzontu z czystym błękitem nieba – tym bardziej zyskuje na symbolicznym brzmieniu.
Barbara Górecka / Dom Bajek
