Jako osoba, która spędziła z drużyną harcerską prawie dekadę życia w szczególny sposób doceniam kontakt z przyrodą, wakacje w lesie, spanie pod namiotem czy podchody. Poza obozami i biwakami spędzałam wakacje na rodzinnej działce sąsiadującej z sosnowym lasem pełnym jeżyn i piaszczystych dróg, które codziennie przemierzaliśmy na rowerach. Zapach ściółki, świergot ptaków, balansowanie na powalonych pniach, budowanie szałasów czy palce oblepione żywicą – to głębokie i ważne wspomnienia mojego dzieciństwa oraz czasu dorastania. Będąc rodzicem chętnie wybieram leśne ścieżki z moimi dziećmi, spanie pod namiotem wśród drzew każda z moich córek doświadczyła mając niespełna rok. Są jednak dzieci, które nie znają lasu. Bywają w parkach, las jest jednak poza ich zasięgiem. Tymczasem wiele badań wskazuje, jak bardzo cierpimy społecznie w związku z syndromem deficytu natury.
Ten problem, jak i sposoby na jego rozwiązanie wzięły na warsztat Agata Preuss i Dorota Zaniewska w książce „Lasoterapia z dziećmi” (wyd. Dragon, 2022). Nie jest to klasyczny poradnik dla rodziców czy opiekunów, a raczej publikacja z cyklu inspirujących. Autorki wymieniają liczne dowody na to, jak ważne w rozwoju dziecka jest przebywanie w naturze. Swobodna zabawa nie gotowymi przedmiotami ze sklepu, a tym, co zostanie odnalezione na ścieżce rozwija kreatywność i wyobraźnię. Wędrowanie, wspinanie się, podnoszenie gałęzi o różnych ciężarze naturalnie wspiera aktywność fizyczną, wzmacnia ciało, wpływa na motorykę małą. Doświadczanie różnych stanów pogodowych niesie wiedzę o porach roku, a dziecko zaopatrzone w odpowiednie ubranie hartuje swój organizm. Równie ważkie są argumenty związane z ekologią i katastrofą klimatyczną, której jesteśmy świadkami. Dzieci dorastające w bliskości ze środowiskiem naturalnym będą bardziej zaangażowane w jego ochronę w przyszłości.
Najwięcej uwagi autorki książki poświęcają specyfice organizacji leśnych przedszkoli, jako przykład podając Leśne Przedszkole Puszczyk pod Białymstokiem – opisują wyzwania i zalety wybrania tej alternatywnej metody edukacji małych dzieci. Pojawiają się także propozycje kontynuacji edukacji w leśnej szkole, a także zaproszenie do tego, by wybierać półkolonie w lesie oraz inspirować nauczycieli do jak najczęstszego wychodzenia z uczniami poza mury tradycyjnej szkoły.
Europejskie lasy są bardzo różnorodne, w każdym ze swoich pięter bogate w różnorodność, która daje nieskończenie wiele możliwości kontaktu człowieka z naturą. Korzystajmy, czerpmy, wzrastajmy w poszanowaniu dla przyrody, w tej konfiguracji nie ma złych scenariuszy.
Książka została objęta patronatem czasopisma „Dzieci”.
Barbara Górecka / Dom Bajek
