Historia to nauka o dużym potencjale odkrywania. Umiejętnie opowiedziany zarys dawnych dziejów może wywołać przyspieszone bicie serca, a także myśl o tym, że choć różnią nas wieki doświadczeń, umiejętności i wynalazków, to jednak w podstawach ludzie nadal pragną tego samego – stabilizacji, bezpieczeństwa, miłości i zrozumienia. Warto zaszczepić w dziecku zainteresowanie historią, także dla budowania przyszłości w jaśniejszych barwach, bez powtarzania wielokrotnie popełnianych przez innych błędów. Od czego zacząć? Może od…. dzieci?
„Jak dawniej żyły dzieci” Bena Hubbarda (wyd. HarperCollins, 2022) jest obszernie ilustrowaną oraz wypełnioną ciekawymi informacjami popularno-naukową encyklopedią prezentującą dzieciństwo w różnych miejscach świata w okresie od paleolitu, przez starożytność do progu średniowiecza. Autor zaprasza do podróży w czasie zabierając czytelników do podglądania kultury łowców i zbieraczy zamieszkujących jeszcze jaskinie, wytwarzających broń z kamienia i kości, malującchy rysunki naskalne, jak te w Lascaux. Opisuje postęp cywilizacyjny w okresie neolitu, w tym charakterystykę miasta Çatalhöyük, portretuje Sumerów ze starożytnej Mezopotamii, mieszkańców Egiptu żyjących w cieniu wielkich piramid i władzy faraonów, meksykańskich Olmeków składających ofiary bogom i przyrządzających czekoladę do picia z ziaren owocu kakaowca. Nie brakuje opowieści o Scytach, koczowniczych ludach irańskich, mieszkańcach starożytnego Cesarstwa Rzymskiego, samurajach epoki Heian w Japonii czy norweskich wikingach zdobywających wody na łodziach zwanych drakkarami.
Każdy rozdział ma też swojego bohatera w postaci chłopca lub dziewczynki, którzy ze szczegółami przywołują charakterystykę życia w danym miejscu – opowiadają o władcach, kulturze, ale też szkole oraz grach i zabawach. Pod koniec książki znajduje się przydatny słowniczek, z którego dowiemy się między innymi, jakim urządzeniem Egipcjanie mierzyli poziom wody w Nilu oraz czym jest pismo klinowe.
Życie dzieci w odległych epokach zilustrowała urodzona w Niemczech, mieszkająca obecnie w Wielkiej Brytanii, Christiane Engel. Z uwagą podkreśliła różnice w wyglądzie czy ubiorze danej postaci, dość szczegółowo także przedstawiła krajobrazy czy sceny rodzajowe danej kultury, nadal jednak poruszając się w obszarze obrazu o dość nowoczesnej stylistyce
„Jak dawniej żyły dzieci” to zaproszenie do spojrzenia na świat innymi oczami, przez soczewkę minionych wieków. Może być to spotkanie inspirujące, intrygujące, a może też onieśmielające i pozwalające docenić wygody oraz przyjemności dzisiejszego świata?
Barbara Górecka / Dom Bajek
