Życie w cyklu
Przyzwyczailiśmy się do myślenia o historii w perspektywie liniowej. Przyglądamy się różnym wydarzeniom, porządkujemy je i nadajemy im kategorie. Potrafimy dość szczegółowo, zwłaszcza im bardziej dana kwestia bliska jest współczesności, opisać, wyjaśnić i wysnuć wnioski. Tymczasem świat to nie tylko historia człowieka ujęta z punktu widzenia wynikającego z antropocentryzmu. Przyroda rządzi się swoimi prawami, a kluczem do ich zrozumienia jest między innymi pojęcie cykliczności.
Kartonowa książka Liliany Fabisińskiej o charakterze popularno-naukowym „Co i jak zmienia się w przyrodzie” (wyd. Papilon, 2023) jest zapisem przyrodniczego porządku następujących po sobie cyklicznie zjawisk. Przyjrzenie się im z bliska pozwala dostrzec inny wymiar, zyskać nowe spojrzenie. Wszystko bowiem, co nas otacza ma w naturze swój sens i cel.
Dotyczy to zarówno następujących po sobie w regularnych odstępach czasu pór dnia i nocy, jak i w szerszym kontekście pór roku. Cykliczność odnosić się także na przykład do tematu gospodarki wodnej naszej planety – cyrkulacji powietrza, deszczu, parowania. Ale też powstawania płatków śniegu, zamarzania wody czy jej topnienia. Część książki poświęcona została opisom kwestii bezpośrednio działających na człowieka i obecnych w jego najbliższym otoczeniu: ciekawie opisany jest proces odsalania wody morskiej, której efektem jest odpowiednio przyprawione danie na talerzu, wielowiekowy czas krystalizowania się bursztynu z żywicy drzew iglastych czy zapis zamiany torfu w węgiel brunatny i w jego następstwie węgiel kamienny.
Ilustracje stworzyła Anna Łazowska, absolwentka Grafiki Warsztatowej na Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, obecnie pracująca i tworząca w Warszawie. W realistyczne ujęte w ramy szerokiej panoramy rysunki artystka wplata elementy grafiki o charakterze naukowym, co wzbogaciło obraz o dodatkowy aspekt edukacyjny.
To książka, która w sposób klarowny i zrozumiały dla dzieci już w wieku przedszkolnym pozwoli zrozumieć podstawowe mechanizmy zmian zachodzących w środowisku naturalnym i przyniesie im wiedzę o ich otoczeniu. Jest to baza, od której warto zacząć uważne przyglądanie się opisanym zjawiskom. Będąc w kontakcie z przyrodą czujemy się jej nierozerwalną częścią, a empatia i współodczuwanie, jak i świadomość bycia jednym z ważnych, choć nie najważniejszych składników całego procesu, jest jednym z kluczy do wychowania dzieci, a później dorosłych, szanujących planetę i rozsądnie korzystających z jej zasobów.
Barbara Górecka / Dom Bajek
