Piąta strona świata
Katarzyna Jackowska-Enemuo jest osobą-instytucją. To niezwykła autorka, obdarzona charyzmą baśnioopowiadaczka oraz muzykantka. Kolekcjonerka słów i opowieści, które potrafi zręcznie odmalować przed wyobraźnią słuchaczy, by przenieść ich w odległe krainy. Tropicielka tradycji, dawnych wyobrażeń i historii przez wieki przekazywanych z ust do ust.
W książce „Między światem, a zaświatem” (wyd. Albus, 2022) Katarzyna Jackowska-Enemuo zaprasza czytelników w symboliczną podróż do miejsca, zwanego piątą stroną świata, do części rzeczywistości, którą człowiek od zawsze wyłącznie przeczuwa i której nie może dotknąć. Spisane przez nią w miękko płynącej narracji opowieści są tajemnicze i nieoczywiste, splatają się w nich wątki chrześcijańskie oraz tradycje żywe i zakorzenione dużo wcześniej. Każda z nich ma swoje dwie odsłony – jedna jest historią toczącą się na podobieństwo baśni, w której świat rzeczywisty styka się z tym niewidzialnym, podskórnym, metafizycznym. Druga – z dopiskiem „dla dociekliwych” – jest próbą opisu funkcjonowania danego wątku w kulturach świata. Katarzyna Jackowska-Enemuo uzupełnia barwną gawędę wiedzą z pogranicza kulturoznawstwa i etnografii.
Wśród opisanych bohaterów prym wiodą mieszkańcy głębokich kniei i puszcz – rozłożyste Drzewo Życia, opiekun lasu Leszy – wysoki brodaty mężczyzna w płaszczu porośniętym mchem, śpiewający tysiącem głosów strażnik wody żywej i martwej Żmij, dziad z kosturem podróżnym, Święty Mikołaj w roli opiekuna wilków, Pszczoła przewodniczka dusz… Ten barwny korowód tańczy w opowieściach nieznacznie uchylając czytelnikom wrota bram ustawionych na cienkich jak pajęcze nici granicach dwóch światów. Katarzyna Jackowska-Enemuo z wyczuciem dobiera słowa sięgając także po te używane dość rzadko (dla wsparcia zostawia słowniczek na końcu książki), dla potrafiących czytać nuty zostawia zapisy melodii i teksty pieśni.
Graniczne opowieści w bardzo poetycki i pełen subtelnych niuansów sposób zilustrowała Nika Jaworowska-Duchlińska. Jej malarskie propozycje dopełniają nastrojowości kompozycjami o charakterze uwspółcześnionej sztuki ludowej. Mocne kolory nakładanej nierówno farby, uproszczona perspektywa, silne akcenty czerni, przykuwające wzrok zarysy postaci oraz ich duże osobliwe oczy budują wyjątkowy charakter książki na równi ze słowami.
To drugi tytuł po „Tkaczce chmur”, który powstał we współpracy Katarzyny Jackowska-Enemuo z poznańskim wydawnictwem Albus. Obie książki są wyjątkowe i warte uwagi, miejmy nadzieję na kolejne.
Barbara Górecka / Dom Bajek
